Mae economi cynaliadwy yn allweddol i ail-godi ein cymunedau wedi’r pandemig

*English follows below*

Helen Mary Jones, Gweinidog Cysgodol Plaid Cymru ar yr Economi

Mae economi cynaliadwy yn “allweddol” i fynd i’r afael ag anghydraddoldeb yn ôl adroddiad y byddaf yn ei lansio yn rhithiol yn nes ymlaen heddiw.

Mae’r adroddiad yn argymell y dylai Llywodraethau Cymru a’r DG ymrwymo i adferiad cynaliadwy.  Ym mhecyn symbylu mwyaf diweddar y DG, mae gwariant gwyrdd penodol yn gyfran sylweddol is o’r gwariant

Mae’r papur, gan yr ymchwilydd annibynnol Dr Mark Lang yn adolygu sut y mae cymunedau eraill ledled y byd wedi ail-godi eu heconomïau yn wyneb dad-ddiwydiannu, ac y mae’r adroddiad yn rhoi syniadau newydd am sut y gall economi Cymru ymadfer yn dilyn y pandemig Coronafeirws.

Rwyf wedi gweld drosof fy hun mewn cymunedau fel Llanelli fod angen am Lywodraeth Cymru gyda syniadau newydd; mae’r blaid Lafur wedi colli stêm wedi 20 mlynedd o fod yng ngofal ein cenedl.

Mae’r aroddiad yn trafod:

• rôl twristiaeth mewn ymateb i ôl-ddiwydiannu yn Bilbao, Gwlad y Basg, a Gwlad yr Iâ
• pwysigrwydd datblygu ynni adnewyddol i hybu’r economi yng Ngwlad yr Iâ ac ardal y Ruhr yn yr Almaen
• defnyddio rhwydweithiau addysgol cryf, addysg alwedigaethol hyblyg; cynyddu lefelau hyfforddiant pan fydd argyfwng yn taro
• twf canolfannau bwyd lleol, yn Unol Daleithiau America
• gwerth modelau cydweithredol mewn gofal oedolion a thai cymunedol

 

Cychwyn gorau

Adeiladwyd economi Cymru ar ein hadnoddau naturiol yn ystod y chwyldro diwydiannol, ond cawsom gyfnod o ddirywiad unwaith i’n dibyniaeth ar lo ddod i ben. Mae Cymru’n dal yn gyfoethog mewn adnoddau naturiol fel dŵr, gwynt a choedwigoedd sydd yn rhoi atebion i’r heriau mae economi Cymru yn wynebu nawr.

Wrth i ni ddatblygu’r adnoddau naturiol hyn, rhaid i ni wneud yn siŵr ein bod yn dal ein gafael ar y miliynau o bunnoedd yr ydym yn eu hanfon allan o Gymru, a throi’r arian yn ôl i swyddi lleol a chyfleoedd ar gyfer y genhedlaeth nesaf.

Mae ein plant yn haeddu’r cychwyn gorau mewn bywyd. Os yw etholiad nesaf y Senedd yn golygu unrhyw beth, mae’n golygu ein pobl ifanc, ac iddynt hwy gael y gobaith maent yn haeddu a’r swyddi mae arnynt eu hangen er mwyn ffynnu yn eu cymunedau.

Wrth i Blaid Cymru baratoi rhaglen lywodraethu cyn etholiadau’r Senedd, dyma gyfraniad gwerthfawr i’r ddadl y mae angen i ni ei chael ynghylch economi Cymru a’r ffordd yr ydym yn ail-godi ein heconomi a’n cymdeithas wedi’r pandemig.

Dyma’r math o feddylfryd sydd wedi ysbrydoli ein hymrwymiad i Ffyniant Cymru, Awdurdod Datblygu Economaidd newydd i Gymru fydd â’r dasg nid yn unig o greu cyfoeth, ond hefyd sicrhau bod cyfoeth yn cael ei ddosbarthu’n deg a bod pob datblygiad yn ein heconomi yn cyfrannu at yr agenda datgarboneiddio.

Blaenoriaeth

Ar ôl 20 mlynedd o reoli dirywiad dan law’r blaid Lafur yng Nghymru a chyda phlaid Dorïaidd ddinistriol aden-dde galed yn San Steffan, bydd pleidlais dros Gymru yn gosod y genedl ar drywydd uchelgeisiol newydd.

Er y gall ein cyfreithiau fod dan fygythiad o du llywodraeth San Steffan, yn ein deddfwriaeth lles, ar waethaf ei holl wrthgyferbyniadau sydd heb eu datrys, mae gan Gymru hadau adferiad cynaliadwy, fydd yn dechrau dadwreiddio’r lefelau uchel o anghydraddoldeb cymdeithasol ac economaidd a thlodi.

Mae arnom angen Llywodraeth Cymru sydd yn rhoi blaenoriaeth i’n busnesau, bach a mawr. Ac i’r gweithwyr sy’n gwneud i’r busnesau hynny weithio.

Nid yr hyn sydd gennym heddiw yw’r gorau. Gall Cymru wneud yn well, a gall Cymru gael gwell.

Gyda’n gilydd, gallwn adeiladu gwell dyfodol a chreu Cymru ffyniannus i bawb.

---

Helen Mary Jones, Plaid Cymru’s Shadow Minister for Economy

A sustainable economy recovery is “key” to tackling social and economic inequality according to a report I will launch virtually later today.

The report recommends Welsh and UK Governments commit to a sustainable recovery. In the UK’s most recent stimulus package specific green spending represents a significantly smaller proportion of overall spend than made by Germany and the EU.

The paper by independent researcher Dr Mark Lang reviews how other communities globally have rebuilt their economies faced with de-industrialisation, the report provides new ideas on how the Welsh economy can recover following the Coronavirus pandemic.

I have seen for myself in communities like Llanelli there is a need for a Welsh Government with new ideas, the Labour party has run out of steam after 20 years in charge of our nation.

The major report identifies:

• the role of tourism in responding to post industrialisation in Bilbao, the Basque country and Iceland
• the importance of developing renewable energy to boost the economy in Iceland and in the Ruhr area of Germany
• the use of strong educational networks, flexible vocational education; increasing training levels when crisis hits
• the growth of local food hubs in the United States of America
• the value of cooperative models in adult community care provision and housing

 

Best start

The Welsh economy was built on our natural resources during the industrial revolution, but we have had a period of decline once our dependency on coal came to an end. Wales continues to be rich in natural resources like water, wind and forests that provide solutions to the challenges the Welsh economy now faces.

As we develop these natural resources we must ensure we hold on to the millions of pounds we send out of Wales, and plough the money back into local jobs and opportunities for the next generation.

Our children deserve to get the best start in life. If the forthcoming Senedd election is about anything it is about our young people, and for them to have the hope they deserve and the jobs they need to thrive in their communities.

As Plaid Cymru prepares a programme of government ahead of Senedd elections this is a valuable contribution to the debate we need to have about the Welsh economy and the way we rebuild our economy and society after the pandemic.

It is this kind of thinking that has inspired our commitment to Prosperity Wales, a new Economy Development Agency for Wales that will be tasked not only with creating wealth, but with ensuring that wealth is fairly distributed and that all developments in our economy contributes to the decarbonisation agenda.

Priority

After 20 years of managed decline by the Labour party in Wales and with a hard right destructive Tory party in Westminster, a vote for Wales will set the nation on an ambitious new path.

While our laws maybe under threat from the Westminster government, in our well-being legislation, for all its unresolved contradictions, Wales has the seeds for a sustainable recovery, that will start to root out the high levels of social and economy inequality and poverty.

We need a Welsh Government that prioritises our businesses, big and small. And for the workers that make those businesses work.

What we have today is not as good as it gets. Wales can do better, and Wales can get better.

Together, we can build a better future and create a prosperous Wales for all.